‘สันติ เจริญพรพัฒนา’ ภารกิจของ สทร. กับความท้าทายบนเส้นทางการวิจัยและพัฒนา ‘ระบบรางไทย’
ภาพจำที่ประชาชนทั่วไปมอง รถไฟไทย และ ระบบรางไทย คงหนีไม่พ้นขบวนรถไฟที่เก่าแก่ที่ให้บริการตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 จนถึงปัจจุบัน แต่ถึงอย่างไร ทัศนคติต่อ รถไฟไทย ก็ยังคงเป็นการเดินทางที่ปลอดภัยแม้จะต้องใช้เวลานานกว่าการเดินทางโดยวิธีอื่น ส่วนการขนส่งในเมืองหลวง อย่าง กรุงเทพมหานคร ก็มีการพัฒนาเชื่อมต่อกันทางระบบบรางทั้งด้วย รถไฟฟ้าและรถไฟใต้ดิน ทำให้ผู้คนสะดวกสบาย ผ่อนคลายจากปัญหาการจราจรติดขัดได้มากขึ้น
อย่างไรก็ดี การขนส่งระบบราง ไม่ได้ออกแบบมาเพื่อขนส่งคนเท่านั้น ทว่า ในหลายประเทศทั่วโลก ต่างอาศัยการขนส่งทางรางเป็นการลำเลียงสินค้า ผลิตภัณฑ์ ไปยังที่ต่างๆ ทั้งในและขนส่งออกนอกประเทศด้วย เพราะการขนส่งสินค้าโดยรถไฟสามารถขนส่งได้ในปริมาณมากกว่าการขนส่งโดยวิธีอื่นนั่นเอง
การพัฒนาการขนส่งระบบราง จึงเป็นอีกหนึ่งความท้าทายการพัฒนาระบบคมนาคมของประเทศ โดยในแผนการพัฒนาการขนส่งระบบรางของประเทศ ได้ยกประเทศจีน และเกาหลีใต้ ที่มีการลงทุนพัฒนาการขนส่งระบบรางไปก่อนหน้าไทยและได้ดำเนินการพัฒนาระบบรางสู่ความยั่งยืนด้วยตนเอง ซึ่งเป็นกรณีศึกษาที่ดีที่ไทยควรดำเนินรอยตาม โดยเฉพาะการพัฒนาความรู้ทางเทคโนโลยีระบบรางที่เป็นของเราเอง เพื่อให้เกิดการพึ่งพาตนเอง จะทำให้การพัฒนาระบบรางที่อยู่ระหว่างกำลังดำเนินการ และจะขยายไปอีกอนาคตเกิดความยั่งยืนได้
จากความสำคัญที่กล่าวมานี้เอง ทำให้เกิดการจัดตั้ง สถาบันวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีระบบราง (องค์การมหาชน) (สทร.) ในปี 2564 โดยมีภารกิจหลักที่สำคัญในการยกระดับการวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีตลอดจนนวัตกรรมที่เกี่ยวข้องกับ ระบบรางไทย ซึ่งในการพิชิตภารกิจสำคัญนี้ได้มีการแต่งตั้งประธานกรรมการ กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ และผู้บริหาร ของ สถาบันวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีระบบราง
ในวันนี้ผู้บริหารคนสำคัญ สันติ เจริญพรพัฒนา ผู้อำนวยการ สทร. จะได้มาบอกเล่าให้ฟังถึงภารกิจของ สทร. ในทุกมิติ รวมถึงจะแชร์ให้ฟังว่า อดีต ปัจจุบัน และทิศทางในอนาคตของการพัฒนาเทคโนโลยี ระบบรางไทย เกิดขึ้นอย่างไรบ้าง ต่อจากนี้ไป
Details of the interview here
เผยแพร่ลงเว็บไซต์ 13 มีนาคม 2566
Follow me!
การประมาณการความต้องการบุคลากรสำหรับระบบรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนระยะ 15 ปี ประเทศไทยได้กำหนดนโยบายการพัฒนาขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ ซึ่งมีโครงสร้างพื้นฐานด้านคมนาคมและระบบโลจิสติกส์เป็นส่วนหนึ่งของฐานในการขับเคลื่อนการพัฒนา โดยเฉพาะระบบการขนส่งทางรางทั้งในด้านการขนส่งสินค้าและการขนส่งผู้โดยสาร และได้นำไปสู่การวางแผนขยายเส้นทางของระบบรางของประเทศ ทั้งในระบบการขนส่งทางไกล ซึ่งเป็นระบบโครงข่ายที่กระจายอยู่ทั่วประเทศ และระบบขนส่งรถไฟฟ้าในเมืองและรถไฟฟ้าระหว่างเมือง โดยเฉพาะอย่างยิ่งระบบไฟฟ้าขนส่งมวลชนในเมือง เนื่องด้วยประเทศไทยกำลังดำเนินการพัฒนาระบบขนส่งมวลชนทางรางประเภทรถไฟฟ้า และในบางเส้นทางนั้นมีแนวโน้มที่กำลังจะเปิดให้บริการในระยะเวลาอันใกล้สทร. ในฐานะหน่วยงานที่มีพันธกิจตามกฎหมายในการดำเนินการส่งเสริมและสนับสนุนการพัฒนาบุคลากรระบบรางของประเทศ จึงได้ดำเนินการศึกษาและพัฒนาการประมาณการความต้องการบุคลากรสำหรับระบบรถไฟฟ้าขนส่งมวลชน ระยะ 15 ปี เพื่อส่งเสริมการผลิตและพัฒนาบุคลากรระบบรางในประเทศ รวมถึงเพื่อเป็นกรอบแนวทางในการขับเคลื่อนการผลิตและพัฒนาบุคลากรระบบรางให้กับภาคผู้กำหนดนโยบาย ภาคผู้เดินรถ/ผู้ประกอบการ และภาคการศึกษาและฝึกอบรม รวมถึงประชาชนทั่วไปที่สนใจด้วย จากการศึกษาและรวบรวมข้อมูลแนวปฏิบัติทั้งในประเทศ และต่างประเทศ พบว่า กลุ่มงานและตำแหน่งงานที่เป็นส่วนหลักพื้นฐานในการบริหารจัดการเดินรถหนึ่งเส้นทางที่สำคัญ คือ ฝ่ายงานบริหารจัดการเดินรถ ซึ่งเป็นกลุ่มงานที่ต้องมีความรู้และประสบการณ์ด้านความปลอดภัยและด้านเทคนิค เพื่อให้สามารถบริการได้อย่างมีมาตรฐาน สะดวกสบาย ตรงต่อเวลา และปลอดภัยแก่ผู้รับบริการ รายงานการศึกษานี้ จึงมุ่งเน้นศึกษาและประมาณการความต้องการบุคลากรในฝ่ายงานบริหารจัดการเดินรถเป็นสำคัญ ซึ่งประกอบด้วย 3 กลุ่มงานหลัก ได้แก่
ด้วยกลุ่มงานวิจัยและพัฒนามาตรฐานและการทดสอบ สถาบันวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีระบบราง (องค์การมหาชน) (สทร..) มีพันธกิจในการพัฒนามาตรฐานระบบการทดสอบและดำเนินการทดสอบด้านระบบราง ซึ่งทาง บริษัท เวสท์โคสท์ เอ็นจิเนียริ่ง จำกัด (WCE) บริษัทในเครือสหวิริยาสตีลอินดัสตรี จำกัด (SSI) ได้เป็นพันธมิตรและทำบันทึกตกลงความร่วมมือ (MOU) ระหว่าง สทร. กับ WCE เรื่อง การส่งเสริมสนับสนุนการยกระดับขีดความสามารถในการแข่งขันของอุตสาหกรรมระบบรางของประเทศ” โดยทาง WCE ได้เชิญให้ สทร. เข้าร่วมสังเกตการณ์การทดสอบ Static Test และ Running Test ของรถโบกี้บรรทุกตู้สินค้า (บทต ตามมาตรฐานวิธีการทดสอบการรถไฟแห่งประเทศไทย โดยดำเนินการระหว่างวันที่ 8 11 พฤษภาคม 2566 ณ บริษัท เวสโคสท์ เอ็นจิเนียริ่ง จำกัด และสถานีรถไฟนาผักขวง จังหวัดประจวบคีรีขันธ์
เอกสารฉบับนี้ จัดทาขึ้น เพื่อศึกษาแนวทางการผลักดันและส่งเสริมการผลิตชิ้นส่วนอะไหล่และผลิตภัณฑ์ด้านอุตสาหกรรมการขนส่งทางรางให้เกิดขึ้นในประเทศ ตามการพัฒนาห่วงโซ่อุปทาน (Supply Chain) เพื่อให้เกิด Local Content ที่ยั่งยืน สอดคล้องกับแผนยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี ควบคู่กับแผนยุทธศาสตร์คมนาคม ซึ่งทาง สทร. ได้เล็งเห็นความสาคัญการสนับสนุนการสร้างอุตสาหกรรมการผลิตชิ้นส่วนระบบรางในประเทศ เพื่อสนับสนุนนโยบาย Thai First ผ่านแผนงานบูรณาการความร่วมมือ เพื่อยกระดับคุณภาพบริการและการผลิตให้เทียบเท่ามาตรฐานสากล
สถาบันวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีระบบราง (องค์การมหาชน) เล็งเห็นถึงความจำเป็นเร่งด่วน โดยได้ดำเนินการลงพื้นที่เพื่อทำการตรวจวัดค่ามลพิษทางอากาศ ณ บริเวณ ชานชาลา สถานีกลางกรุงเทพอภิวัฒน์ โดยใช้เทคนิควิธีการวัดและเครื่องมือที่ได้มาตรฐานสากล และมีระบบ คุณภาพเป็นไปตามมาตรฐาน ISO/IEC 17025 แต่อย่างไรก็ดี ผลการตรวจวัดดังกล่าว ไม่สามารถแปรผลและ ใช้งานได้ทันที จำเป็นต้องถูกวิเคราะห์อย่างละเอียด เพื่อให้สามารถแก้ปัญหาได้อย่างถูกต้องตรงประเด็น อัน จะช่วยให้การกำหนดแนวทางแก้ไขปัญหาสามารถดำเนินการได้อย่างเป็นรูปธรรม อีกทั้งยังช่วยลดค่าใช้จ่ายใน ดำเนินการปรับปรุง และป้องกันปัญหาดังกล่าวด้วย
ทางสถาบันวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีระบบราง (องค์การมหาชน) เล็งเห็นถึงความจําเป็นเรื่องด่วนในการแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น จึงได้เรื่องดําเนินการลงพื้นที่เพ่ือทําการตรวจวัดค่า มลพิษทางด้านเสียงรบกวน ณ บริเวณชานชาลา สถานีกลางกรุงเทพอภิวัฒน์ โดยใช้เทคนิควิธีการวัดและ เครื่องมือที่ได้มาตรฐานสากล และมีระบบคุณภาพเป็นไปตามมาตรฐาน ISO/IEC 17025 แต่อย่างไรก็ดี ผลการตรวจวัดดังกล่าว ไม่สามารถแปรผลและใช้งานได้ทันที จําเป็นต้องถูกวิเคราะห์อย่างละเอียด เพื่อให้ สามารถแก้ปัญหาได้อย่างถูกต้องตรงประเด็น อันจะช่วยให้การกําหนดแนวทางแก้ไขปัญหาสามารถดําเนินการ ได้อย่างเป็นรูปธรรม อีกทั้งยังช่วยลดค่าใช้จ่ายในดําเนินการปรับปรุง และป้องกันปัญหาดังกล่าวด้วย
การดำเนินโครงการขนส่งทางรางด้านต่างๆ ไม่ว่าด้านออกแบบ การกำหนดคุณลักษณะเฉพาะของชิ้นส่วนอุปกรณ์ การติดตั้ง การทดสอบ การซ่อมบำรุง และการเดินรถ จำเป็นต้องปฏิบัติหรืออ้างอิงให้เป็นไปตามมาตรฐานระบบรางที่เป็นสากลหรือเป็นที่ยอมรับ แต่ปัจจุบัน พบว่า การกำหนดมาตรฐานระบบรางในประเทศไทยยังมีข้อจำกัด