สทร. จัดอบรมเชิงปฏิบัติการ“การประเมินผลกระทบจากงานวิจัยและพัฒนา (R&D Impact Evaluation)”
สถาบันวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีระบบราง (องค์การมหาชน) หรือ สทร. ได้จัดการอบรมเชิงปฏิบัติการในหัวข้อ “การประเมินผลกระทบจากงานวิจัยและพัฒนา (R&D Impact Evaluation) ครั้งที่ 1-2” รูปแบบ Hybrid ในระหว่างวันที่ 17-18 มิถุนายน 2567 ณ ห้องปาริชาต ชั้น 3 โรงแรมโกลเดน ทิวลิป ซอฟเฟอริน กรุงเทพมหานคร เพื่อการเสริมสร้างความรู้และทักษะในการประเมินผลกระทบของงานวิจัยและพัฒนาด้านเทคโนโลยีระบบราง
การอบรมเชิงปฏิบัติการ หัวข้อ “การประเมินผลกระทบจากงานวิจัยและพัฒนา” เป็นส่วนหนึ่งของกิจกรรมที่ส่งเสริมการพัฒนาบุคลากร และเป็นโอกาสอันดีสำหรับผู้เข้าร่วมในการเรียนรู้ แลกเปลี่ยนความคิดเห็น ตลอดจนการสร้างเครือข่ายการทำงานร่วมกัน เพื่อยกระดับคุณภาพงานวิจัยและพัฒนาด้านเทคโนโลยีระบบรางของประเทศไทย โดยงานนี้ฯ ได้รับเกียรติจากทีมวิทยากรผู้ทรงคุณวุฒิจากภาควิชาเศรษฐศาสตร์เกษตรและทรัพยากร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ หนึ่งในเครือข่ายหน่วยงานความร่วมมือของ สทร. นำทัพทีมวิทยากรโดย รศ.ดร.กัมปนาท วิจิตรศรีกมล และทีมคณะอาจารย์ประจำภาควิชาฯ เป็นผู้ถ่ายทอดข้อมูลความรู้ให้แก่ผู้เข้ารับการอบรม ดร.เพียงออ เลาหะวิไลย กรรมการ สทร. เป็นประธานในพิธีกล่าวเปิด และร่วมทำกิจกรรมตลอดระยะการฝึกอบรม พร้อมด้วยทีมที่ปรึกษา สทร. นำโดย นายวัชรชาญ สิริสุวรรณทัศน์ นางจารุวรรณ เรืองสวัสดิพงศ์ และ ดร.เสถียร เจริญเหรียญ และทีมผู้บริหาร สทร. ได้เข้าร่วมงานฯ ซึ่งกลุ่มเป้าหมายหลักของงานอบรมประกอบไปด้วยบุคลากรสายวิชาการ คณะทำงาน ทั้งภายใน สทร. และหน่วยงานความร่วมมือภายนอกจากมหาวิทยาลัยชั้นนำในประเทศไทยต่าง ๆ ได้แก่ มหาวิทยาลัยมหิดล มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี มหาวิทยาลัยขอนแก่น มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ รวมกันทั้งสิ้นประมาณ 40 คน เข้าร่วมงานอบรมในครั้งนี้ ไฮไลท์ของการอบรมประกอบด้วย:
1. การบรรยายเรื่อง “หลักการประเมินผลกระทบจากงานวิจัย” โดย รศ.ดร.สุวรรณา ประณีตวตกุล
2. การบรรยายเรื่อง “การประเมินมูลค่าทางเศรษฐศาสตร์และการวิเคราะห์ผลประโยชน์และต้นทุน” โดย รศ.ดร.กัมปนาท วิจิตรศรีกมล
3. การบรรยายเรื่อง “แนวคิดการประเมินมูลค่าทางสังคมและสิ่งแวดล้อม” โดย ผศ.ดร.นภสม สินเพิ่มสุขสกุล
4. การแนะนำการใช้ Template เส้นทางสู่ผลกระทบ และ Excel การคำนวณผลกระทบ
5. การนำเสนอและอภิปรายเกี่ยวกับแผนงานด้าน Legislation, Demand, Local Content และ Technology โดย สทร.
ความสำคัญของการประเมินผลกระทบจากงานวิจัยและพัฒนา ในฐานะเครื่องมือสำคัญในการวัดความสำเร็จและความคุ้มค่าของโครงการวิจัย รวมถึงการสื่อสารคุณค่าของงานวิจัยสู่สาธารณะและผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย โดยความรู้ที่ได้รับจากการอบรมครั้งนี้ สามารถนำไปประยุกต์ใช้กับโครงการวิจัยและพัฒนาของ สทร. ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ช่วยให้นักวิจัยสามารถประเมินผลกระทบของโครงการได้อย่างครอบคลุมทั้งในมิติเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม ทั้งยังช่วยในการวางแผนกลยุทธ์ การจัดสรรทรัพยากร และการสื่อสารคุณค่าของงานวิจัยสู่ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น ซึ่งจะส่งผลต่อการพัฒนาอุตสาหกรรมระบบรางของประเทศไทยในระยะยาว
Follow me!
การประมาณการความต้องการบุคลากรสำหรับระบบรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนระยะ 15 ปี ประเทศไทยได้กำหนดนโยบายการพัฒนาขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ ซึ่งมีโครงสร้างพื้นฐานด้านคมนาคมและระบบโลจิสติกส์เป็นส่วนหนึ่งของฐานในการขับเคลื่อนการพัฒนา โดยเฉพาะระบบการขนส่งทางรางทั้งในด้านการขนส่งสินค้าและการขนส่งผู้โดยสาร และได้นำไปสู่การวางแผนขยายเส้นทางของระบบรางของประเทศ ทั้งในระบบการขนส่งทางไกล ซึ่งเป็นระบบโครงข่ายที่กระจายอยู่ทั่วประเทศ และระบบขนส่งรถไฟฟ้าในเมืองและรถไฟฟ้าระหว่างเมือง โดยเฉพาะอย่างยิ่งระบบไฟฟ้าขนส่งมวลชนในเมือง เนื่องด้วยประเทศไทยกำลังดำเนินการพัฒนาระบบขนส่งมวลชนทางรางประเภทรถไฟฟ้า และในบางเส้นทางนั้นมีแนวโน้มที่กำลังจะเปิดให้บริการในระยะเวลาอันใกล้สทร. ในฐานะหน่วยงานที่มีพันธกิจตามกฎหมายในการดำเนินการส่งเสริมและสนับสนุนการพัฒนาบุคลากรระบบรางของประเทศ จึงได้ดำเนินการศึกษาและพัฒนาการประมาณการความต้องการบุคลากรสำหรับระบบรถไฟฟ้าขนส่งมวลชน ระยะ 15 ปี เพื่อส่งเสริมการผลิตและพัฒนาบุคลากรระบบรางในประเทศ รวมถึงเพื่อเป็นกรอบแนวทางในการขับเคลื่อนการผลิตและพัฒนาบุคลากรระบบรางให้กับภาคผู้กำหนดนโยบาย ภาคผู้เดินรถ/ผู้ประกอบการ และภาคการศึกษาและฝึกอบรม รวมถึงประชาชนทั่วไปที่สนใจด้วย จากการศึกษาและรวบรวมข้อมูลแนวปฏิบัติทั้งในประเทศ และต่างประเทศ พบว่า กลุ่มงานและตำแหน่งงานที่เป็นส่วนหลักพื้นฐานในการบริหารจัดการเดินรถหนึ่งเส้นทางที่สำคัญ คือ ฝ่ายงานบริหารจัดการเดินรถ ซึ่งเป็นกลุ่มงานที่ต้องมีความรู้และประสบการณ์ด้านความปลอดภัยและด้านเทคนิค เพื่อให้สามารถบริการได้อย่างมีมาตรฐาน สะดวกสบาย ตรงต่อเวลา และปลอดภัยแก่ผู้รับบริการ รายงานการศึกษานี้ จึงมุ่งเน้นศึกษาและประมาณการความต้องการบุคลากรในฝ่ายงานบริหารจัดการเดินรถเป็นสำคัญ ซึ่งประกอบด้วย 3 กลุ่มงานหลัก ได้แก่
ด้วยกลุ่มงานวิจัยและพัฒนามาตรฐานและการทดสอบ สถาบันวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีระบบราง (องค์การมหาชน) (สทร..) มีพันธกิจในการพัฒนามาตรฐานระบบการทดสอบและดำเนินการทดสอบด้านระบบราง ซึ่งทาง บริษัท เวสท์โคสท์ เอ็นจิเนียริ่ง จำกัด (WCE) บริษัทในเครือสหวิริยาสตีลอินดัสตรี จำกัด (SSI) ได้เป็นพันธมิตรและทำบันทึกตกลงความร่วมมือ (MOU) ระหว่าง สทร. กับ WCE เรื่อง การส่งเสริมสนับสนุนการยกระดับขีดความสามารถในการแข่งขันของอุตสาหกรรมระบบรางของประเทศ” โดยทาง WCE ได้เชิญให้ สทร. เข้าร่วมสังเกตการณ์การทดสอบ Static Test และ Running Test ของรถโบกี้บรรทุกตู้สินค้า (บทต ตามมาตรฐานวิธีการทดสอบการรถไฟแห่งประเทศไทย โดยดำเนินการระหว่างวันที่ 8 11 พฤษภาคม 2566 ณ บริษัท เวสโคสท์ เอ็นจิเนียริ่ง จำกัด และสถานีรถไฟนาผักขวง จังหวัดประจวบคีรีขันธ์
เอกสารฉบับนี้ จัดทาขึ้น เพื่อศึกษาแนวทางการผลักดันและส่งเสริมการผลิตชิ้นส่วนอะไหล่และผลิตภัณฑ์ด้านอุตสาหกรรมการขนส่งทางรางให้เกิดขึ้นในประเทศ ตามการพัฒนาห่วงโซ่อุปทาน (Supply Chain) เพื่อให้เกิด Local Content ที่ยั่งยืน สอดคล้องกับแผนยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี ควบคู่กับแผนยุทธศาสตร์คมนาคม ซึ่งทาง สทร. ได้เล็งเห็นความสาคัญการสนับสนุนการสร้างอุตสาหกรรมการผลิตชิ้นส่วนระบบรางในประเทศ เพื่อสนับสนุนนโยบาย Thai First ผ่านแผนงานบูรณาการความร่วมมือ เพื่อยกระดับคุณภาพบริการและการผลิตให้เทียบเท่ามาตรฐานสากล
สถาบันวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีระบบราง (องค์การมหาชน) เล็งเห็นถึงความจำเป็นเร่งด่วน โดยได้ดำเนินการลงพื้นที่เพื่อทำการตรวจวัดค่ามลพิษทางอากาศ ณ บริเวณ ชานชาลา สถานีกลางกรุงเทพอภิวัฒน์ โดยใช้เทคนิควิธีการวัดและเครื่องมือที่ได้มาตรฐานสากล และมีระบบ คุณภาพเป็นไปตามมาตรฐาน ISO/IEC 17025 แต่อย่างไรก็ดี ผลการตรวจวัดดังกล่าว ไม่สามารถแปรผลและ ใช้งานได้ทันที จำเป็นต้องถูกวิเคราะห์อย่างละเอียด เพื่อให้สามารถแก้ปัญหาได้อย่างถูกต้องตรงประเด็น อัน จะช่วยให้การกำหนดแนวทางแก้ไขปัญหาสามารถดำเนินการได้อย่างเป็นรูปธรรม อีกทั้งยังช่วยลดค่าใช้จ่ายใน ดำเนินการปรับปรุง และป้องกันปัญหาดังกล่าวด้วย
ทางสถาบันวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีระบบราง (องค์การมหาชน) เล็งเห็นถึงความจําเป็นเรื่องด่วนในการแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น จึงได้เรื่องดําเนินการลงพื้นที่เพ่ือทําการตรวจวัดค่า มลพิษทางด้านเสียงรบกวน ณ บริเวณชานชาลา สถานีกลางกรุงเทพอภิวัฒน์ โดยใช้เทคนิควิธีการวัดและ เครื่องมือที่ได้มาตรฐานสากล และมีระบบคุณภาพเป็นไปตามมาตรฐาน ISO/IEC 17025 แต่อย่างไรก็ดี ผลการตรวจวัดดังกล่าว ไม่สามารถแปรผลและใช้งานได้ทันที จําเป็นต้องถูกวิเคราะห์อย่างละเอียด เพื่อให้ สามารถแก้ปัญหาได้อย่างถูกต้องตรงประเด็น อันจะช่วยให้การกําหนดแนวทางแก้ไขปัญหาสามารถดําเนินการ ได้อย่างเป็นรูปธรรม อีกทั้งยังช่วยลดค่าใช้จ่ายในดําเนินการปรับปรุง และป้องกันปัญหาดังกล่าวด้วย
การดำเนินโครงการขนส่งทางรางด้านต่างๆ ไม่ว่าด้านออกแบบ การกำหนดคุณลักษณะเฉพาะของชิ้นส่วนอุปกรณ์ การติดตั้ง การทดสอบ การซ่อมบำรุง และการเดินรถ จำเป็นต้องปฏิบัติหรืออ้างอิงให้เป็นไปตามมาตรฐานระบบรางที่เป็นสากลหรือเป็นที่ยอมรับ แต่ปัจจุบัน พบว่า การกำหนดมาตรฐานระบบรางในประเทศไทยยังมีข้อจำกัด